In een onderzoek van de San Antonio Heart Study werden 3.862 volwassen 8 jaar lang gevolgd. In een vergelijking tussen twee groepen (die overeen kwamen in geslacht, ras, BMI en dieet) bleek de groep die kunstmatige gezoete frisdranken consumeerde, consistent een hogere BMI en buikomvang te hebben. Een ander onderzoek door het Amerikaanse kankerfonds liet zien dat vrouwen die 2,7 tot 7,1 procent meer zoetjes consumeerde, na een jaar al één kg zwaarder waren geworden. Een ander onderzoek onderzocht gedurende 8 jaar de consumptie van sacharine (E954) welke ook gelinkt bleek te zijn aan gewichtstoename (Colditz GA 1990). Al deze onderzoeken hebben geleid tot onder meer de volgende theorieën.

Gewichtstoename door insulineresponse?

Het lichaam zou op de zoete smaak reageren en een insulineresponse opwekken. Dit leidt tot een vermindering van bloedglucose met als gevolg het ontstaan van een hongergevoel. Echter zijn er in het verleden diverse onderzoeken gedaan op het gebied van insulineresponse na het consumeren van zowel aspartaam als sacharine met als bevinding dat het weinig tot niks zou doen. Een overzichtsartikel (Renwicka AG 2010) bevestigt het ontbreken van een relatie tussen zoetstoffen en een insulineresponse.

Gewichtstoename door minder beloning?

Volgens een functionele MRI onderzoek waarmee de plaats van de hersenactiviteit bepaald kan worden zou ons brein anders reageren op suikers dan op calorievrije zoetstoffen (Haase L 2008, Smeets PA 2005). Op basis van deze verschillen wordt aangenomen dat kunstmatige zoetstoffen minder goed in staat zijn om het brein te belonen waardoor het minder verzadigd en er mogelijk meer gegeten wordt. Volgens een andere theorie zou het consumeren van calorievrije zoetstoffen het idee geven dat je meer mag eten met gewichtstoename als gevolg.

Het blijven natuurlijk theorieën en observationeel bewijs, maar een overzichtsartikel van dubbel geblindeerde onderzoeken laat echter zien dat het gebruik van zoetstoffen leidt tot gewichtsreductie (De La Hunty A 2006). Bij een dubbel geblindeerd onderzoek hebben noch de proefpersonen, noch de onderzoeker kennis over wie tot de experimentele groep behoort en wie tot de controlegroep. Daardoor wordt de invloed van verwachtingen en handelswijzen als gevolg van kennis uitgesloten. Dit doet sterk vermoeden dat wanneer mensen weten dat ze kunstmatige zoetstoffen consumeren, de bespaarde calorieën overschatten of zichzelf gaan belonen voor hun ‘gezonde’ gedrag. In de praktijk zien we dat kunstmatige zoetstoffen niet helpen tegen overgewicht en wellicht door een psychologisch reden: we gaan simpelweg ons gedrag compenseren!

Gym Rebel