Is suiker verslavend?
Er wordt wel eens beweerd dat suiker even verslavend is als drugs. Hierbij verwijst men vaak naar breinscans waarin suiker dezelfde delen in de hersenen laat oplichten als cocaïne. Kunnen we dan tóch verslaafd raken aan suiker?
In populaire media maakt men graag gebruik van de hierboven beschreven afbeeldingen van het brein. Echter laat men niet zien dat ook water dezelfde delen van de hersenen doet oplichten. Voedsel hoort belonend te zijn omdat het noodzakelijk is om te kunnen overleven. Cocaïne levert hierin geen aandeel en daarom is het de omgekeerde wereld om voeding met cocaïne te vergelijken. Cocaïne is hier dus niet de norm maar juist de uitzondering.
Beloning en smakelijkheid?
De gehypte suikerverslaving is een fenomeen dat slecht begrepen wordt doordat men geen onderscheid maakt tussen beloning en smakelijkheid in wetenschappelijke zin. Met beloning wordt de complexiteit van prikkels bedoeld waarmee ons gedrag kan worden versterkt. Bij smakelijkheid gaat het met name over plezierbeleving en het prikkelen van de smaakpapillen. Beloning en smakelijkheid gaan in voeding vaak samen. Bij verslaving is smakelijkheid niet noodzakelijk. Kijk maar naar alcohol. Er zijn mensen die zo verslaafd zijn dat ze zelfs spiritus nuttigen omdat er alcohol in zit. Ondanks dat het giftig is en smakelijkheid hier geen rol speelt gebruikt men het toch. In dit geval spreken we van een substantieverslaving. Hier zie je duidelijk het verschil met voeding. Mensen die beweren ‘verslaafd’ te zijn aan bijvoorbeeld suiker zullen zelden ‘verslaafd’ zijn aan voedsel dat ze niet lekker vinden smaken.
Kenmerkend aan een verslaving is dat je steeds meer van dezelfde substantie nodig hebt om hetzelfde effect te kunnen bereiken. Dit komt doordat het lichaam in reactie op de substantie het aantal dopaminereceptoren gaat verminderen waardoor het effect afneemt, met als gevolg dat je dus meer van de substantie nodig hebt. Dit betekent dat er in de hersenen een structurele aanpassing plaatsvind. Dit is onderzocht bij suiker maar hier is nooit bewijs voor gevonden.
Voedingsprobleem of gedragsprobleem?
Er is weinig bewijs voor een suikerverslaving of voedselverslaving (Hebebranda J 2014). Dit wil niet zeggen dat mensen geen symptomen kunnen vertonen die overeenkomen met verslaving. Echter is het wel de vraag of dit specifiek met voeding te maken heeft. Bij verslaving speelt smakelijkheid een onderschikte rol aan beloning. Bij voeding lijkt dit niet het geval te zijn. Dit maakt het vooral een (eet) gedragsprobleem en geen voedingsprobleem. Twijfel je of je aan suiker verslaafd bent? Neem dan de suikerpot en een lepel uit de kast en kijk of je de behoefte voelt om hem tot op de bodem leeg te eten. Eet smakelijk ;)
Gym Rebel