The poor man massage 

Foamrollen is gebaseerd op de techniek myofascial release. Het Griekse woord Myo betekent spier en met fascial wordt het menselijk bindweefsel bedoeld. Het bindweefsel kan over het algemeen vrij bewegen in het lichaam zolang er geen verklevingen door littekenweefsel ontstaan. Echter is het nog maar de vraag of deze verklevingen ook echt bestaan. Het is wel duidelijk dat er triggerpoints kunnen zijn (Travel I J 1999) die je zou kunnen zien als spierknoopjes. Al weten we ook hier niet goed hoe ze ontstaan en wat ze nou echt precies zijn (Shah JP 2008, Simons DG 2008).

Dat het kan leiden tot een verminderde mobiliteit is in ieder geval wel duidelijk. Vandaar dat gespecialiseerde masseurs en fysiotherapeuten deze vaak behandelen met myofascial release technieken. Het doel hiervan is de verklevingen op te heffen door de huid en fascialagen over elkaar heen laten te schuiven. Dit is waar foamrollen op gebasseerd is en volgens voorstanders zou je dit ook zelf kunnen doen. Je zou je zo een masseur kunnen besparen en daarom wordt het gebruik van de foamroller ook wel eens de ‘the poor man massage’ genoemd.

Werkt het ook echt? 

Bij foamrollen gaat iemand op de foamrol liggen of zitten en maakt een rolbeweging op de aangedane spier om een gevoelige plek op te sporen. Zodra deze is gevonden rolt en drukt men op deze plek. Dit zou de spier vrijmaken waardoor de pijn afneemt en de spier gereed is voor een strekoefening. Een veel gehoorde claim is dat met behulp van deze techniek myofasciale problemen kunnen worden opgelost. Echter is hiervoor vooralsnog weinig bewijs

Een andere claim is dat het vergelijkbaar zou zijn met manuele myofasciale release technieken. Deze vergelijking is niet juist gezien met manuele myofasciale relaese technieken lagen onder het drukpunt verschuiven, hetgeen niet gebeurd bij foammrollen. Tevens is het nog maar de vraag of voorbehandeling gaat leiden tot een beter resultaat met strekken. Lenigheid is voor een deel namelijk een neurologisch verschijnsel waardoor het effect ervan eerder door autogene inhibitie is toe te schrijven. Een fenomeen waarbij de spier reflexmatig tot ontspannen wordt aangespoord. In ieder geval leidt het tot meer flexibiliteit net zoals veel andere technieken die over het algemeen minder pijnlijk zijn. Los van welke techniek je gebruikt is de oorzaak waarom er een verminderde beweeguitslag is nog steeds niet bepaald.

Pijn maar fijn? 

Het idee achter myofasciale release techieken klinkt zeer aannemelijk maar het bewijs ontbreekt nog. Dat het verlichting kan geven is een feit maar hiermee is het probleem niet opgelost. Daarnaast is het nog maar de vraag of een myofasciale beperking de oorzaak is of een gevolg. In het laatste geval is het puur symptoombestrijding. Voorstanders van de foamroller beloven verbeteringen om meerdere gebieden. Deze zijn inmiddels onderzocht en geanalyseerd (Beardsley C 2015, Freiwald J 2016) met de volgende conclusies. Uit analyse blijkt de vaak aangeprezen toename van spierkracht, coördinatie en duurvermogen uit blijven. Wat betreft de spierkracht en coördinatie bleek die soms zelfs te verminderen. Ook het verbeteren van de algehele prestatie blijkt niet uit analyse. Een actieve warming-up is in dit geval beter.

Wat betreft de toename van mobiliteit blijkt dat dit niet langer duurt dan 10 minuten, hetgeen ook bereikt kan worden met kort statisch stretchen. Dus mocht je een tijdelijke toename van de bewegingsuitslag willen realiseren dan kun je overwegen om een foamroller te gebruiken. Je weet dan in ieder geval zeker dat het zowel in je lichaam als in je portemonnee pijn gaat doen ;)

Gym Rebel