De weg van de minste weerstand

Volgens de Amerikaanse vereniging van psychologie veranderd slechts een derde van de mensen zijn of haar eetpatroon bij stress. Twee derde van de mensen blijkt bij stress niet bewust het eetpatroon te veranderen. Dit betekent niet dat die een derde per definitie meer gaat eten want er zijn namelijk ook mensen die juist minder gaan eten. Zij onthouden zich van voedsel en dwingen zichzelf soms tot eten om toch iets binnen te krijgen. Gewichtstoename wordt dus niet altijd veroorzaakt door stress.

Wel kan stress op een niet-emotionele manier leiden tot meer eten. Zo hebben we in ons brein een structuur die betrokken is bij redeneren, plannen en beslissingen nemen op basis van informatie gekregen uit andere breinstructuren. Deze specifieke structuur heet de prefrontale cortex. Wanneer deze breinstructuur bij stress bezig is met de stressbron heeft dit als gevolg dat het minder goed impulsen kan beoordelen en onderdrukken. Als de prefrontale cortex te druk is voor beoordeling dan zal het lichaam kiezen voor de weg met de minste weerstand en zal een gewoonte worden ingezet. Wanneer de gewoonte bestaat uit eten dan zal men meer gaan eten. Bestaat de gewoonte uit niet eten, dan gaat men minder eten. Zo zie je dat stress vaak niet de bron is van het eetgedrag maar het haalt de gewoonte te voorschijn de men al had.

Bestaan emotie-eters?

Bij emotie-eters denkt men al snel aan de groep die meestal in de zogenaamde negatieve emoties vallen. Maar positieve emoties zijn natuurlijk ook emoties. Zo liet een publicatie (Macht M 1999) waar meer dan 200 mannen en vrouwen geïnterviewd werden een aantal interessante verbanden zien tussen het hongergevoel en de emoties boosheid en blijdschap. Daarnaast leek tussen impulsief eten en boosheid een verband te zijn. Dit terwijl genietend eten geassocieerd werd met de emotie blijdschap.

Naast dit interview zijn er ook onderzoeken gedaan naar wat mensen nu daadwerkelijk doen. In een onderzoek (Macht M 2002) kregen 48 mannen de opdracht om 2 of 8 uur niets te eten. Vervolgens werden zij blootgesteld aan videofragmenten die bepaalde emoties uitlokte namelijk angst, boosheid, verdriet en vreugde. Na het kijken van deze video’s kregen zij chocolade tot hun beschikking. Bij verdriet en blijdschap liet het onderzoek tegengestelde reacties zien, namelijk dat de laatste leidde tot meer eten.

Ook in Nederland werd een dergelijk experiment uitgevoerd (Bongers P 2013). Zo kregen 87 studenten filmfragmenten te zien waarbij één uitlokte tot lachen terwijl de ander juist moest zorgen voor een bedroefde stemming. Voor de eerste emotie werden fragmenten uit Mr. Bean gebruikt en de bekende orgasmescene uit When Harry met Sally. Voor de negatieve emotie gebruikte men de scene uit The Green Mile waarbij een onschuldige man in een elektrische stoel werd gezet. Na het zien van de filmfragmenten kregen de studenten alle soorten chocolade en chips tot hun beschikking. Interessant was dat de studenten die in de categorie emotie-eters vielen juist overaten bij positieve emoties. Het bestaan van de emotie-eter valt niet te ontkennen maar het is eerder de blije eter die meer gaat eten. Dit betekent uiteraard niet dat mensen met negatieve emoties niet kunnen eten uit emotie maar waarschijnlijk is dit de minderheid van de mensen. Mocht jij toch in die eerste groep behoren dan hoop ik dat dit blog je geen stress heeft bezorgd ;)

Gym Rebel